3.1 PRAWA OBYWATELSKIE I POLITYCZNE CZŁOWIEKA

Prawa obywatelskie i polityczne są określone w artykułach od 3 do 21 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, a bardziej szczegółowo ujęte w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych. Artykuły wymienione w Pakcie zawierają następujące gwarancje:

• - prawo do życia (artykuł 6);
• - zakaz poddawania torturom lub okrutnemu, nieludzkiemu albo poniżającemu traktowaniu lub karaniu (artykuł 7);
• - wolność od niewolnictwa i handlu niewolnikami (artykuł 8);
• - zakaz arbitralnego aresztowania lub zatrzymania (artykuł 9);
• - każda osoba pozbawiona wolności będzie traktowana w sposób humanitarny (artykuł 10);
• - prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania (artykuł 18);
• - prawo do posiadania bez przeszkód własnych poglądów (artykuł 19).

Mówią również, że:

• - każdy człowiek przebywający legalnie na terytorium jakiegokolwiek Państwa, będzie miał prawo, w obrębie tego terytorium, do swobody poruszania się i wolności wyboru miejsca zamieszkania (artykuł 12);
• - wszyscy ludzie są równi przed sądami i trybunałami. Każdy ma prawo do sprawiedliwego publicznego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezależny i bezstronny sąd (artykuł 14);
• - nikt nie może być skazany za czyn, który w myśl prawa nie stanowił przestępstwa w chwili jego popełnienia (artykuł 15);
• - każdy ma prawo do uznawania wszędzie jego podmiotowości prawnej (artykuł 16);
• - nikt nie może być narażony na samowolną lub bezprawną ingerencję w jego życie prywatne, rodzinne, dom czy korespondencję (artykuł 17);
• - każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania (artykuł 18);
• - każdy ma prawo do posiadania bez przeszkód własnych poglądów (artykuł 19);
• - każdy ma prawo do swobodnego stowarzyszania się z innymi, włącznie z prawem do tworzenia i przystępowania do związków zawodowych (artykuł 22);
• - każdy obywatel ma prawo do uczestniczenia w kierowaniu sprawami publicznymi bezpośrednio lub za pośrednictwem swobodnie wybranych przedstawicieli (artykuł 25);
• - wszyscy są równi wobec prawa (artykuł 26).

Ponad 150 państw ratyfikowało Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Państwa te są zobowiązane do przestrzegania tych praw niezwłocznie po ich ratyfikacji.